Wielka Wystawa Przemysłu Wszystkich Narodów, która odbyła się w Londynie w 1851, była przełomowym wydarzeniem w historii techniki. Nawet miejsce, w którym się odbywała, było niezwykłe.
Ten futurystyczny jak na owe czasy budynek powstał z myślą o pomieszczeniu wszystkich eksponatów i wystawców w czasie kilkumiesięcznej imprezy. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń XIX wieku.
>>> Eleganckie i ciekawe kolekcje mebli znajdziesz na Abra Meble
Kryształowy Pałac zachwycał nie tylko nowoczesnymi rozwiązaniami, ale również techniką budowy. Był to pierwszy w historii budynek zbudowany jedynie z prefabrykatów. Do jego konstrukcji użyto łącznie 293 665 tafli szkła, 4500 ton żelaza i 39 km rynien. Mimo ogromu budowa tego szklanego kolosa trwała zaledwie kilka miesięcy.
Szklana wieża wznosiła się na wysokość 41 metrów, a konstrukcja posadowiona była na tysiącu żeliwnych filarach. Całość hali wystawowej zajmowała ogromny obszar, budynek był szeroki na 139 metrów i długi na 563 m. Mimo iż jego konstrukcja, materiały i wygląd były nowatorskie, kształt był oparty na klasycznej architekturze sakralnej.
- Budynek był położony na planie długiego prostokąta z lekko zaznaczonym transeptem (jak w kościołach na rzucie krzyża greckiego). Jego kształt więc przypominał nieco katedrę - pisze autor bloga Archigame.
Budynek pierwotnie stał w londyńskim Hyde Parku (gdzie odbywała się Wielka Wystawa), następnie został w całości przeniesiony kilka kilometrów na południowy wschód, do dzisiejszego Upper Norwood. Tam stanowił wielką atrakcję turystyczną. Autorem projektu był Joseph Paxton, który za swoje dokonanie otrzymał tytuł szlachecki. Wystawa Światowa oraz budynek odniosły ogromny sukces.
Pałac Kryształowy pewnie stałby do dzisiaj będąc ozdobą Upper Norwood, ale spłonął nocą 30 listopada 1936 roku. Wydarzeniu podobno przyglądał się sam Winston Churchill. Niektórzy badacze sądzą, że było to umyślne podpalenie ówczesnych właścicieli budynku, którzy nie byli zachwyceni ograniczeniami płynącymi z konstrukcji budowli (np. szybko się nagrzewał).
Choć konstrukcja Paxtona zachwyciła świat, w samej Anglii wielu ówczesnych architektów miało dużo zastrzeżeń. Zwracali uwagę, że budynek przypomina raczej wielką szklarnię (w samym pałacu faktycznie rosły drzewa), niż pałac. Z powodu szklanych ścian budynek mierzył się niestety z problemami. W zimie trudno było go dogrzać, a w lecie zbyt mocno się nagrzewał.
- Ówcześni specjaliści zwracali też uwagę, że nie odpowiada on założeniom witruwiańskiej wizji idealnego budynku. Brakowało mu przede wszystkim firmitas, czyli trwałości - tłumaczy autor bloga.
Choć od pożaru pałacu minęło już kilkadziesiąt lat, pamięć o nim jest nadal żywa. W dzielnicy Bromley istnieje do dziś dystrykt mieszkalny Crystal Palace, Klub piłkarski F.C. Crystal Palace, grający obecnie w Premier League, swoją nazwę również bierze od słynnej konstrukcji.
Pałac Kryształowy wystąpił również na serii znaczków pocztowych dziesiątkach obrazów i pocztówkach. Budynek inspirowany tą konstrukcją pojawił się również na okładce wydanej w 2019 gry Anno 1800. W trakcie rozgrywki gracz ma też możliwość budowy takiej konstrukcji.
Źródło: archigame.pl,
