Wiosenne prace w ogrodzie warto rozpocząć od dokładnego przeglądu terenu po zimie. Porządkowanie ogrodu obejmuje usunięcie zalegających liści, gałęzi oraz innych pozostałości roślinnych. Materiał organiczny można przeznaczyć na kompost, który w przyszłości posłuży jako wartościowy nawóz. Kompostownik najlepiej zlokalizować w zacienionej części ogrodu, gdzie proces rozkładu będzie przebiegał w optymalnych warunkach.
Kluczowym zabiegiem jest przekopanie i spulchnienie gleby, co ułatwia dostęp powietrza do korzeni roślin. Podczas przekopywania warto wzbogacić ziemię kompostem lub nawozami organicznymi, takimi jak obornik bydlęcy czy koński. Na glebach kwaśnych zaleca się zastosowanie wapna dolomitowego, które podnosi pH i wzbogaca podłoże w magnez. Przed aplikacją nawozów mineralnych warto wykonać badanie zasobności gleby, by precyzyjnie dobrać ich skład i dawkę.
Trawnik wymaga szczególnej uwagi po zimie. Zabieg wertykulacji, czyli pionowego nacinania darni, usuwa filc trawnikowy i napowietrza glebę. Do tego celu służą specjalistyczne wertykulatory mechaniczne lub ręczne. Po wertykulacji warto wykonać piaskowanie trawnika, stosując około 2-3 kg piasku kwarcowego na metr kwadratowy. Uzupełnienie przerzedzonych miejsc nasionami traw (dosiew) zapewni gęsty i zdrowy trawnik.
Pierwsze nawożenie trawnika powinno zawierać podwyższoną dawkę azotu, który stymuluje wzrost zielonej masy. Nawozy wieloskładnikowe typu NPK o proporcjach 20-5-10 sprawdzą się doskonale na początku sezonu. Należy pamiętać o równomiernym rozprowadzeniu nawozu, najlepiej przy użyciu siewnika do nawozów.
Marzec i kwiecień to optymalny czas na cięcie większości krzewów ozdobnych. Róże należy przyciąć na wysokość około 15-20 cm, usuwając przemarznięte, chore i słabe pędy. Cięcie wykonujemy ukośnie, około 0,5 cm nad pąkiem skierowanym na zewnątrz krzewu. Hortensje bukietowe (Hydrangea paniculata) i drzewiaste (Hydrangea arborescens) przycinamy dość mocno, zostawiając 2-3 pąki na zeszłorocznych pędach, natomiast hortensje ogrodowe (Hydrangea macrophylla) wymagają jedynie delikatnego cięcia sanitarnego.
Byliny ozdobne, takie jak rudbekia, jeżówka czy floks, warto podzielić co 3-4 lata, co zapewni im lepsze kwitnienie. Zabieg ten wykonujemy wczesną wiosną, gdy widoczne są pierwsze oznaki wzrostu. Rozdzielone fragmenty kłączy lub karpy sadzimy w rozstawie odpowiedniej dla danego gatunku, zwykle 30-50 cm.
Wiosną należy również usunąć zimowe osłony z roślin wrażliwych na mróz, takich jak róże, hortensje ogrodowe czy rośliny śródziemnomorskie. Zabieg ten przeprowadzamy stopniowo, obserwując prognozy pogody, by uniknąć uszkodzeń roślin przez ewentualne przymrozki.
Krzewy kwitnące wczesną wiosną, jak forsycja, migdałek czy tawuła, przycinamy dopiero po przekwitnięciu. W przypadku tych roślin zbyt wczesne cięcie mogłoby pozbawić nas efektownego kwitnienia. Natomiast krzewy kwitnące latem na pędach tegorocznych, jak budleja, tawuła japońska czy hortensja bukietowa, możemy ciąć mocno wczesną wiosną.
Drzewa owocowe wymagają precyzyjnego cięcia formującego i sanitarnego. Jabłonie i grusze przycinamy przed rozpoczęciem wegetacji, usuwając pędy krzyżujące się, rosnące do wewnątrz korony oraz uszkodzone. Cięcie drzew pestkowych, jak wiśnie i śliwy, wykonujemy nieco później, najlepiej w okresie kwitnienia lub tuż po nim, co zmniejsza ryzyko chorób grzybowych.
Wiosenne prace w ogrodzie obejmują również zabezpieczenie roślin przed chorobami i szkodnikami. Oprysk preparatami miedziowymi lub siarkowymi wykonany przed rozwojem liści chroni drzewa i krzewy przed chorobami grzybowymi. Warto zastosować także preparaty olejowe przeciwko zimującym stadiom szkodników, takich jak przędziorki czy mszyce.
Przełom marca i kwietnia to dobry moment na sadzenie nowych roślin. Przy wyborze gatunków należy uwzględnić warunki panujące w ogrodzie - nasłonecznienie, rodzaj gleby, wilgotność. Rośliny sadzimy w dołki o wymiarach przynajmniej dwukrotnie większych niż bryła korzeniowa, dodając do podłoża kompost i nawóz wieloskładnikowy o przedłużonym działaniu.
Pierwsze wiosenne miesiące to również czas wysiewu nasion warzyw i ziół. W marcu można rozpocząć uprawę na parapecie lub w szklarni rozsad pomidorów, papryki, sałaty czy bazylii. Bezpośrednio do gruntu w kwietniu wysiewamy marchew, pietruszkę, rzodkiewkę, szpinak oraz sadzeniaki ziemniaków. Grządki warzywne warto zabezpieczyć agrowłókniną, która chroni młode rośliny przed przymrozkami i przyspiesza wegetację.
