Zdaniem sądu o tego rodzaju działce możemy mówić, gdy w całości jest drogą - publiczną lub wewnętrzną. Działa drogowa nie występuje, jeśli mamy do czynienia wyłącznie z samą tylko służebnością.
Właściciel nieruchomości powinien wiedzieć, jaki rodzaj działki sąsiaduje z jego własnością, bo to z kolei ma wpływ na to, jak usytuowane mogą być budynki.
Warto zatem sprawdzić zapisy ewidencji gruntów i księgi wieczystej. Pozwoli to na prawidłowe ustalenie dojazdu do działki z drogi publicznej. Przepisy pozwalają na ustalenie służebności drogowej dotyczącej przejazdu i przechodu. Istnieje też wydzielenie działki drogowej.
Po trzecie zaś sprzedaż fragmentu działki, po to, by uzyskać możliwość poruszania się po drodze. Odpowiedni podział nieruchomości jest, jak widać, kluczowy, a ustanowienie służebności nie jest jedynym wyjściem.
Dostęp do drogi publicznej i pojęcie działki drogowej były przedmiotem orzecznictwa sądowego. W 2019 r. WSA w Kielcach wydał wyrok, w którym odniósł się do kwestii działki drogowej. Po raz kolejny okazało się, że prawo nie zawsze jest doskonałe.
Sąd uznał, że jeśli kształt działki sprawia, że może być ona użyta, co do zasady, jako droga, można ją uznać za działkę drogową.
Pojęcie "działka drogowa" zostało wprowadzone do treści rozporządzenia opisującego warunki techniczne, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Istotna jest kwestia odległości budynków od granicy działki.
Kluczowy zapis mówi o tym, że obostrzeń nie stosujemy, jeśli z naszą działką sąsiaduje działka drogowa. Problem w tym, że przepisy prawne nie znają tego pojęcia.
Przez kolejne lata z kwestią tą uporać musiały się sądy. Musiały rozstrzygnąć kwestię takie jak: czy wąska działka obciążana służebnością spełnia kryteria działki drogowej?
Jeden z przypadków, którymi zajmował się sąd, dotyczył działki o szerokości siedmiu metrów i długości 95 m. Służby uznały, że konieczne jest ustanowienie służebności na tej drodze, by były możliwości dojazdu lub przechodu do właściciela sąsiedniej działki. Skoro z przepisów ustawy nie wynika jednoznacznie, kto może poruszać się po takiej drodze wewnętrznej, konieczne były opinie sądu.
Zgodnie z przepisami prawa działka drogowa to przede wszystkim działka, która jest wyodrębniona geodezyjnie jako droga. Ewidencja gruntów tego typu działkę opisuje symbolem "dr". Zgodnie z art. 12 ustawy działka drogowa musi być wyodrębniona.
Zasady mogą dotyczyć też innych dróg, dlatego zaglądanie do przepisów przed nabyciem nieruchomości lub działek, podziału nieruchomości jest tak kluczowe - zasady obowiązują bowiem nawet gdy ich nie znamy. Możliwe bowiem, że sama służebność nie wystarczy, by konkretna nieruchomość spełniała zgodne z prawem kryteria.
Przy okazji rozważań na temat działki budowlanej istotne są też inne pojęcia. Czym jest droga? Czym są drogi publiczne? Kiedy mamy do czynienia z działką drogową? Jakie kryteria trzeba spełnić w sprawie warunków technicznych?
Po pierwsze droga to każdy wytyczony lub przyjęty pas terenu przeznaczony do ruchu pojazdów i ludzi. Zgodnie z art. 4 pkt 2 droga to "budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi", cała drogowa infrastruktura .
Droga publiczna jest z kolei drogą ogólnego użytku - to droga lokalna, krajowa, ekspresowa, autostrada.
Istotne jest też połączenie drogi z nieruchomością czy działką . Właściciel musi bowiem czasami zapewnić połączenie z nieruchomością swoim sąsiadom, a prawem innych właścicieli jest w związku z tym domagać się wydania odpowiednich decyzji i umożliwienie przejazdu, bo zezwala na to prawo.
To samo dotyczy warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać grunty i nieruchomości.