Skrzydlate oko, kamienne pięści, pomnik-budynek. Monumenty Bałkanów to architektoniczne perły

Bałkany to jeden z regionów szczególnie bogatych historycznie. Zmienne losy regionów i krajów odzwierciedlają rozsiane po Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowinie pomniki. Ich architektoniczne formy często zaskakują.

Jedną z najbardziej zadziwiających budowli, jakie spotkać można na terenach krajów tworzących niegdyś Jugosławię jest Pomnik Rewolucji Ludu Moslavina. Znajduje się w miejscowości Podgaric, w Chorwacji. Przypominająca uskrzydlone oko bryła mierzy 10 metrów wysokości i 20 szerokości, wykonana jest z betonu i blachy. Monument autorstwa Dusana Dzamonjy jest hołdem dla kilkuset partyzantów, którzy zginęli podczas II wojny światowej. Pochodzi z roku 1967.

Kolejny pomnik, który jest śladem dawnej epoki, to tak naprawdę wielopiętrowy budynek. Petrova Gora upamiętnia Serbów poległych w walkach z Ustaszami, przedstawicielami chorwackiego ruchu ultranacjonalistycznego. I tu, gdzie stoi dziś pomnij, toczyły się zacięte partyzanckie walki, w których zginęło kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców regionu.

>>> Eleganckie i ciekawe kolekcje mebli znajdziesz na Abra Meble

Władze wyznaczyły termin budowy monumentu na rok 1981, jednak oddano go w formie nieukończonej. Budowla o wysokości niemal 40 metrów, powierzchni 3 tys. m kw. i z salą kongresową na 250 osób, ostatecznie zaczęła szybko popadać w ruinę. Powodem była wojna z lat 90. - wyjaśnia portal balkanyrudej.pl.

Niespotykaną gdzie indziej formę ma też pomnik Bubajn, położony na terenie Serbii. "Trzy pięści" symbolizują prześladowane przez nazistów narodowości: serbską, żydowską i romską, których przedstawiciele zostali wymordowani w okolicy podczas II wojny światowej. Liczba lokalnych ofiar sięga według szacunku historyków od 10 do 12 tys. osób.

Wielkie wrażenie robi też monument w Tjentiste, niewielkiej miejscowości położonej w Bośni i Hercegowinie, w Parku Narodowym Sutjeska. Upamiętnia bitwę którą koalicyjne wojska Niemiec, Włoch, Bułgarii i Chorwacji - państwa tzw. Osi - stoczyły z partyzantami jugosłowiańskimi. Do potyczki doszło w roku 1943. 

Pomnik autorstwa Miodraga Živkovića ukończono w latach 70. Wkomponowana w zbocze góry nieregularna bryła, przypominająca dwie zwrócone ku niebu dłonie, wykonana jest w całości z betonu.

Zadziwiającą formę ma też pomnik umiejscowiony na szczycie góry Kosmaj, położonej w pobliżu Belgradu w Serbii. Konstrukcja przypominająca gwiazdę wykonana jest z kilku betonowych filarów o wysokości 30 metrów. Integralną częścią monumentu jest otaczający go plac - miejsce wielu spotkań i jedna z atrakcji turystycznych regionu.

Kolejny abstrakcyjny w formie pomnik znajduje się na przedmieściach Sarajewa. Rzeźba autorstwa Petara Krsticia i Zlatko Ugljena wykonana została z betonu i metalu powstała w roku 1969. Również upamiętnia walki partyzantów jugosłowiańskich.

Niezwykle rozbudowaną formę ma pomnik poświęcony ofiarom niemieckich wojsk mieszkających we wsiach Kadinjaca i Uzice w Serbii. Znajduje się na terytorium nazywanym przez partyzantów Republiką Zarzecza, które było świadkiem szczególnie zaciętych walk - przez obie strony konfliktu region był uznawany za jeden kluczowy do ekspansji na Europę. 

Jeszcze więcej pomników z regionu Bałkanów uchwyconych w obiektywie Sylvaina Heralda zobaczycie w materiale National Geographic.