Problem ograniczonej mobilności dotyka wielu starszych osób w Polsce. Szczególnie dotkliwy jest dla seniorów mieszkających w budynkach wielopiętrowych bez wind, gdzie schody stanowią nieprzekraczalną barierę. Taka sytuacja prowadzi do stopniowego ograniczania aktywności życiowej i społecznej.
Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, brak możliwości opuszczania miejsca zamieszkania skutkuje narastającą izolacją i zmniejszeniem aktywności osób starszych. W konsekwencji prowadzi to do szybszego pojawiania się niesprawności i potrzeby zewnętrznego wsparcia. Obecnie gminy mogą zapewniać mieszkania komunalne bez barier architektonicznych, ale tylko osobom, które nie posiadają własnych lokali.
Problem będzie się nasilał ze względu na postępujące zmiany demograficzne. Według danych przytoczonych w projekcie, osoby w wieku 60 lat i więcej stanowią obecnie 26,3 procent ludności Polski (blisko 9,9 miliona osób). Dla porównania, w 2012 roku ta grupa stanowiła 20,9 procent populacji (nieco ponad 8 milionów osób). Prognozy wskazują, że do 2050 roku seniorzy będą stanowić aż 40 procent polskiego społeczeństwa.
Proponowane rozwiązanie opiera się na obustronnych korzyściach. Senior będzie mógł zawrzeć z gminą umowę najmu lokalu dostosowanego do jego potrzeb, jednocześnie wynajmując gminie swoje dotychczasowe mieszkanie. Istotnym elementem tej propozycji jest brak kryterium dochodowego - informuje Radio Zet.
W uzasadnieniu projektu podkreślono, że wynajęcie seniorom takich mieszkań nie wynika z ich trudnej sytuacji materialnej, lecz z ograniczeń w codziennym życiu spowodowanych utrudnionym dostępem do mieszkań. Kluczowe jest to, że mieszkanie użytkowane przez gminę pozostanie własnością seniora.
Proponowane przepisy zawierają również zabezpieczenia dla osób starszych. W przypadku rezygnacji z mieszkania gminnego, senior może wrócić do swojego lokalu. Natomiast w razie śmierci osoby starszej, jej mieszkanie pozostaje w masie spadkowej, co zabezpiecza interesy spadkobierców.
Nowelizacja ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i Kodeksu cywilnego ma na celu zapewnienie seniorom godnych warunków życia, z zachowaniem ich niezależności i aktywności społecznej. Projekt znalazł się już w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.