Niemcy należą do krajów o najniższym poziomie własności nieruchomości w Unii Europejskiej. Zaledwie 51,1 procent obywateli posiada własne mieszkanie, podczas gdy średnia unijna wynosi 70 procent. Dla porównania, w Polsce własny dom lub mieszkanie ma 80 procent gospodarstw domowych, co plasuje nas w europejskiej czołówce.
Sytuacja jest szczególnie dramatyczna w dużych miastach. W Berlinie jedynie co piąte mieszkanie jest zajmowane przez właściciela, pozostałe należą do miasta lub funduszy inwestycyjnych. Choć powszechnie uważa się, że Niemcy preferują najem z uwagi na większą elastyczność i stabilność, raport Instytutu Pestel obala ten mit.
"Rzeczywisty wskaźnik posiadania domów nie odpowiada życzeniom ludności" - czytamy w raporcie. Badanie Instytutu Gospodarki Niemieckiej z 2022 roku pokazuje, że tylko 47 procent oferowanych nieruchomości było przystępnych cenowo dla zaledwie jednej piątej społeczeństwa o najwyższych dochodach.
Czytaj też: Znajdź mieszkanie na wynajem! Najlepsze oferty w Domiporta.pl
Kluczowym wnioskiem z raportu jest ostrzeżenie, że brak własnego mieszkania może prowadzić do poważnych problemów finansowych w wieku emerytalnym. Osoby wynajmujące mieszkania przez całe życie muszą liczyć się z tym, że na emeryturze czynsz może pochłonąć znaczną część ich dochodów. To dlatego sytuacja w Niemczech jest okazją dla Polaków, którzy chcieliby zainwestować w nieruchomości.
Według Instytutu Pestel, właściciele mieszkań zachowują na emeryturze 75-80 procent dochodów netto z okresu pracy, podczas gdy najemcy jedynie 40-50 procent. Ta dysproporcja będzie się prawdopodobnie pogłębiać w przyszłości.
"Podwyżki czynszów w ramach bieżących umów, które kiedyś były raczej rzadkie, są teraz normą. Najemcy, którzy przechodzą na emeryturę jako najemcy, są zazwyczaj narażeni na ryzyko wzrostu kosztów mieszkaniowych, na które nie mają wpływu" - wskazują autorzy raportu.
Czytaj też: Znajdź mieszkanie na wynajem! Najlepsze oferty w Domiporta.pl
Naukowcy z Instytutu Pestel apelują do niemieckich władz o wprowadzenie publicznych dotacji i podatkowych ulg, które zwiększą szanse obywateli na posiadanie własnego lokum. Ich zdaniem, celem powinno być umożliwienie 500 tysięcy niemieckim gospodarstwom domowym kupna własnego domu lub mieszkania.
Instytut Pestel proponuje również alternatywne rozwiązania problemu dostępności mieszkań. Jednym z nich jest zmniejszenie kosztów budowy poprzez ograniczenie standardu w ramach istniejących norm budowlanych. Oszczędności można szukać na przykład w rezygnacji z okien z potrójnymi szybami czy zmniejszeniu wymagań dotyczących akustyki.
Autorzy raportu podkreślają, że problem dostępności mieszkań wymaga pilnego rozwiązania, szczególnie w kontekście starzejących się społeczeństw, zarówno w Niemczech, jak i w Polsce. Odkładanie tego problemu na kolejne dziesięciolecia może prowadzić do poważnych konsekwencji społecznych i ekonomicznych.
