Śliska podłoga, bardzo gorąca woda wypływająca z kranu, ostre kanty wyposażenia są często przyczyną nieszczęśliwych wypadków w łazience. Jeśli z tego pomieszczenia będą korzystali seniorzy, musimy także wziąć pod uwagę rodzaj dysfunkcji, jaki może im towarzyszyć. Innego rodzaju udogodnień w łazience potrzebują osoby poruszające się o kulach lub przy pomocy chodzika niż te poruszające się na wózku.
Jeszcze inne rozwiązania będą potrzebne dla ludzi niedowidzących, z niedowładem rąk bądź z demencją. Nie ma zatem jednej uniwersalnej rady, jakie urządzenia będą najbardziej odpowiednie. Należy zawsze kierować się potrzebami konkretnego użytkownika, dzięki czemu łazienka będzie dla niego dostępna i bezpieczna.
Symbolem R i cyfrą od 9 do 13 oznacza się płytki antypoślizgowe. W łazience przeznaczonej dla osoby starszej i/lub niepełnosprawnej (zwłaszcza w strefach mokrych, czyli w kabinie bez brodzika), fachowcy z branży zalecają ułożyć kafle o klasie R10.
Antypoślizgowość zwiększają reliefy, czyli wypukłe wzory znajdujące się na całej powierzchni płytek. Na niektórych kafelkach podobną funkcję ochronną spełnia ryflowanie, czyli technika „wycinania rowków” w płytkach, które blokując stopę, zapobiegają niebezpiecznym poślizgnięciom.
Mniej śliska będzie też podłoga o matowym lub półmatowym wykończeniu, niż ta o gładkiej, lustrzanej powierzchni. Dodatkowo obok wanny, pod prysznicem bez brodzika i w pobliżu umywalki możemy ułożyć na posadzce maty antypoślizgowe, które zapewnią seniorowi jeszcze większe poczucie bezpieczeństwa.
Aby ułatwić seniorom samodzielne korzystanie z łazienki, stosuje się różnego rodzaju poręcze. Umieszcza się je w pobliżu umywalki, miski ustępowej, natrysku lub przy wannie (jeśli jest). Zależnie od potrzeb poręcze przytwierdza się do ściany lub podłogi. Pomagają one w wielu czynnościach.
- Dzięki uchwytom, na przykład łatwiej usiąść na sedesie i wstać z niego czy korzystać natrysku – wyjaśnia Hanna Prądzyńska, specjalista ds. projektowania w Hewi Polska. Dodaje również, że w obszarze toalety lub pod prysznicem uchwyt dla osoby siedzącej należy zamocować na wysokości 76 cm od podłogi, natomiast dla stojącej - 85 cm.
- Warto zdecydować się na ciepłe w dotyku materiały oraz kontrastujące kolory. Wówczas uchwyt będzie łatwiej zauważalny, zwłaszcza dla osób, które mają problemy ze wzrokiem – tłumaczy ekspertka.
Jeśli urządzamy nową łazienkę lub podjęta została decyzja o modernizacji tego wnętrza, najlepiej niech senior zdecyduje, jakie preferuje rozwiązanie. Gdy wybrana zostanie wanna, to np. dla osoby starszej z upośledzeniem ruchowym, zaleca się kupno niższego modelu. Dzięki temu nie trzeba będzie zbytnio podnosić nóg, aby wejść do wanny i z niej wyjść. Inna opcja to montaż wanny z drzwiczkami. W trakcie kąpieli są one zamknięte, a po jej zakończeniu, gdy cała woda spłynie, otwiera się je, co umożliwia wygodne i bezpieczne wyjście z wanny. Natomiast, gdy nie przewidujemy remontu łazienki do istniejącej wanny, można wstawić odpowiedni stołeczek – najlepiej z antypoślizgowym siedziskiem i zakończeniem nóżek.
Dla wielu seniorów wygodniejszym rozwiązaniem będzie jednak natrysk. Klaudia Bączek z firmy Roca poleca na przykład prysznic z brodzikiem z kompozytu z antypoślizgowym dnem. Montuje się go na równi z podłogą, co umożliwia bezproblemowe wejście i wyjście z niego. Alternatywą jest zrezygnowanie z brodzika i zastosowanie odpływu liniowego lub punktowego w posadzce. Bardzo polecane są zwłaszcza kabiny otwarte, określane jako prysznice walk-in. Nie mają one drzwi, które trzeba otwierać i zamykać, a sama kabina składa się z elementów szklanych z bezpiecznego szkła hartowanego. Tańsza opcja to zakup nieprzemakalnej zasłonki.
W kabinie z pewnością przyda się również składana, wisząca ławeczka z antypoślizgowym siedziskiem lub krzesełko.
- Jeśli chcemy korzystać z umywalki siedząc, powinna ona być odpowiednio płaska oraz zawieszona nieco niżej tj. na 80 cm nad posadzką. Zintegrowane uchwyty w blacie zapewnią wsparcie, przy okazji sprawdzą się jako wieszaki na ręczniki – podpowiada Hanna Prądzyńska z Hewi Polska. Blat do odstawiania akcesoriów lub system bocznych półeczek świetnie zorganizują przestrzeń i pozwolą uniknąć schylania się (zawrotów głowy).
Lustro (najlepiej z możliwością regulacji kąta nachylenia) nie może być zawieszone zbyt wysoko. Obok niego warto umieścić mniejsze lusterko powiększające na ruchomym ramieniu, co ułatwi codzienną toaletę.
Miskę ustępową należy umieścić na takiej wysokości (zwykle 45-48 cm nad podłogą), aby osobie starszej łatwo było na niej usiąść i wstać. Dobrym rozwiązaniem jest montaż specjalnie wydłużonych modeli (łatwiej do nich podjechać na wózku lub podejść na balkoniku i przesiąść się na sedes) czy deski sedesowej, której konstrukcja umożliwia korzystanie z toalety bez względu na poziom sprawności ruchowej. Deska w takiej misce jest wzmocniona, a jej kształt ułatwia samodzielną obsługę lub wsparcie opiekuna – wyjaśnia Justyna Zborowska z firmy Geberit.
Urządzając nową łazienkę warto wziąć pod uwagę miskę ustępową z funkcją mycia. Tego typu toaleta gwarantuje świeżość i komfort, dzięki funkcji delikatnego podmywania. W mieszkaniu lub domu już użytkowanym, w którym w najbliższej przyszłości nie planujemy dużego remontu łazienki, można zastosować deską myjącą, którą bez kłopotu dopasujemy do zainstalowanej już miski ceramicznej. Na rynku znajdziemy też specjalne nakładki na sedes z poręczami.
W łazience dla osób starszych wygodę i bezpieczeństwo podczas zabiegów pielęgnacyjnych zapewnią baterie jednouchwytowe, szczególnie z wydłużonymi uchwytami, którymi temperaturę wody i siłę strumienia ustawia się na przykład za pomocą łokcia czy nadgarstka. Innym wyborem jest montaż baterii termostatycznych. Termostat umożliwia utrzymanie stałej, ustawionej precyzyjnie przez użytkownika temperatury wody, chroniąc go przede wszystkim przed poparzeniem, przekonuje Piotr Kolanowski product manager z Grupy FERRO. Takie modele sprawdzają się doskonale zwłaszcza pod natryskiem, gdyż zabezpieczają osobę biorącą prysznic przed kontaktem ze zbyt zimnym lub zbyt gorącym strumieniem wody.
Przy umywalce warto rozważyć zamontowanie elektronicznej baterii bezdotykowej, która uruchamia się wtedy, kiedy podłożymy pod wylewkę dłonie.
Wejście do łazienki powinno być pozbawione progu, a drzwi muszą mieć minimum 90 cm szerokości. Dobrze jest wyposażać je w zamek z blokadą. Dzięki temu w razie nagłej potrzeby sforsowania zamkniętych drzwi można je będzie otworzyć od zewnątrz za pomocą śrubokręta czy zwykłej monety. Można też rozważyć montaż drzwi przesuwnych, składanych lub automatycznych (te ostatnie otwierają się także za pomocą pilota).
Należy również zadbać o prawidłowe oświetlenie tego pomieszczenia, gdyż zazwyczaj wraz z upływem lat pogarsza się jakość wzroku. Dlatego zaleca się montaż intensywnego światła.
Jeśli to możliwe, to w łazience dla seniora warto zastosować ogrzewanie podłogowe, dzięki czemu niewielkie ślady wilgoci na posadzce szybciej wyschną, co zmniejsza ryzyko poślizgnięcia się. Można też dodatkowo zamontować bezprzewodowy przycisk alarmowy, co ułatwi szybkie przywołanie drugiej osoby w razie koniecznej pomocy.
Zdjęcie główne: Sven Mieke on Unsplash