Inicjatywa SprawdzaMY zaprezentowała w środę kolejny zestaw propozycji deregulacyjnych, który powiększył łączną liczbę zgłoszonych postulatów do 339. Najnowszy pakiet zawiera 30 rozwiązań dotyczących różnych obszarów funkcjonowania państwa i gospodarki. Jednym z kluczowych postulatów jest wzmocnienie ochrony właścicieli nieruchomości podczas procedur wywłaszczeniowych poprzez ujednolicenie przepisów zawartych w czternastu tak zwanych specustawach.
Zespół Rafała Brzoski proponuje stworzenie wspólnych regulacji oraz wprowadzenie jednolitego programu dobrowolnych nabyć. Według inicjatorów takie rozwiązanie umożliwi wcześniejsze i bardziej sprawiedliwe pozyskiwanie nieruchomości na potrzeby inwestycji publicznych, zapewniając jednocześnie lepszą ochronę praw właścicieli.
Ważnym elementem pakietu jest postulat zapewnienia przedstawicielom zawodów zaufania publicznego bezpośredniego dostępu do rejestru PESEL i stanu cywilnego. Propozycja dotyczy notariuszy, radców prawnych, adwokatów, komorników sądowych, doradców podatkowych oraz biegłych rewidentów.
Rafał Brzoska, lider inicjatywy, wyjaśnia, że obecnie ograniczony dostęp do danych z rejestru PESEL wymusza korzystanie z pośrednich form potwierdzania tożsamości klientów. Według niego wprowadzenie bezpośredniego dostępu do rejestru "zwiększy efektywność i bezpieczeństwo czynności prawnych oraz administracyjnych przez umożliwienie szybkiej i bezpośredniej weryfikacji tożsamości oraz podstawowych danych osobowych klientów".
Inicjatywa SprawdzaMY postuluje również wdrożenie do krajowego porządku prawnego postanowień protokołu fakultatywnego do Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Zdaniem autorów propozycji przyczyni się to do poprawy dostępności instytucji publicznych oraz zapewni lepsze egzekwowanie praw osób z niepełnosprawnościami, ułatwiając im dostęp do rynku pracy i zmniejszając bariery architektoniczne oraz cyfrowe.
W pakiecie znalazła się także propozycja reformy systemu orzekania o niepełnosprawności i zdolności do pracy. Zespół Brzoski sugeruje stworzenie jednego, spójnego systemu, który zastąpiłby obecnie funkcjonujące komisje orzekające ZUS, KRUS, poradnie psychologiczno-pedagogiczne oraz powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Według inicjatorów takie rozwiązanie zapewni szybsze decyzje i bardziej przejrzyste wsparcie dla osób potrzebujących.
Wśród postulatów znalazło się zniesienie obowiązku pisemnej odpowiedzi na reklamacje złożone drogą elektroniczną, co ma usprawnić i obniżyć koszty obsługi klientów. Inicjatywa SprawdzaMY zaproponowała również likwidację ograniczeń w zaliczaniu wydatków do kosztów uzyskania przychodu w przypadkach, gdy przedsiębiorca naruszył techniczne wymogi ustawy o VAT, takie jak niezastosowanie mechanizmu podzielonej płatności czy dokonanie płatności na niewłaściwy rachunek bankowy.
Zespół Rafała Brzoski postuluje także skrócenie terminów rozpatrywania sporów infrastrukturalnych przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Według autorów propozycji usprawni to inwestycje w sieci szerokopasmowe, zmniejszy ryzyko utraty środków z Krajowego Planu Odbudowy oraz zapewni zgodność z unijnym prawodawstwem dotyczącym infrastruktury cyfrowej.
Kolejnym postulatem jest ujednolicenie stawek VAT na żywność. Inicjatywa argumentuje, że obecne zróżnicowanie stawek prowadzi do błędów, sporów z administracją skarbową i nierównego traktowania producentów. Ujednolicenie miałoby uprościć system podatkowy, wyeliminować niejasności oraz ograniczyć nieuczciwą konkurencję między podobnymi produktami.
W pakiecie znalazła się również propozycja wprowadzenia minimalnej opłaty manipulacyjnej w systemie kaucyjnym, która ma wspierać małe sklepy w pokrywaniu kosztów związanych z obsługą systemu. Inicjatywa postuluje także ułatwienie dokonywania wpisów w rejestrach prowadzonych przez Urząd Patentowy poprzez eliminację konieczności składania odrębnych dokumentów w podobnych sprawach.
Warto przypomnieć, że Inicjatywa SprawdzaMY powstała 10 lutego 2025 roku, kiedy premier Donald Tusk zaproponował prezesowi InPostu Rafałowi Brzosce pokierowanie zespołem przygotowującym propozycje deregulacyjne. Spośród 339 opublikowanych dotychczas postulatów, 264 zostały przekazane stronie rządowej, a 86 jest już w trakcie realizacji.