Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało projekt ustawy wprowadzającej najem senioralny, który ma rozwiązać problem barier architektonicznych, utrudniających codzienne funkcjonowanie osobom starszym. Jak informuje portal Infor.pl, z nowego rozwiązania będzie mogło skorzystać nawet 1,18 miliona seniorów mieszkających obecnie na wysokich piętrach w budynkach bez wind.
Program zakłada, że osoby powyżej 60. roku życia posiadające mieszkanie na co najmniej trzecim piętrze w budynku bez windy, będą mogły wynająć je gminie. W zamian otrzymają lokal komunalny położony na parterze lub w budynku wyposażonym w windę. Marzena Okła-Drewnowicz, była Minister do spraw Polityki Senioralnej, podkreśliła w rozmowie z Infor.pl, że najem senioralny to szansa na niezależne życie dla osób starszych z prawem wyboru, zachowaniem własności i gwarancją bezpieczeństwa.
W przeciwieństwie do dotychczasowych form pomocy mieszkaniowej, nowy program nie przewiduje weryfikacji dochodów czy majątku seniora. Oznacza to, że z najmu senioralnego będą mogły skorzystać zarówno osoby o niskich dochodach, jak i seniorzy posiadający oszczędności czy otrzymujący wyższe emerytury. Jedynym kryterium kwalifikującym do programu jest wiek oraz posiadanie mieszkania położonego na wysokim piętrze w budynku bez windy.
Mechanizm działania programu opiera się na dobrowolnej umowie między seniorem a gminą. Senior wynajmuje swoje mieszkanie samorządowi, który może je następnie podnająć osobom oczekującym na lokal komunalny. Przez cały czas trwania umowy senior zachowuje pełne prawo własności do swojego pierwotnego lokalu. W każdej chwili może również zdecydować o powrocie do swojego mieszkania, a gmina ma obowiązek je zwrócić.
Projekt ustawy przewiduje szczególne zabezpieczenia dla rodzin seniorów. Po śmierci uczestnika programu mieszkanie wraca do spadkobierców, którzy mogą nim swobodnie dysponować po zakończeniu umowy najmu przez gminę. Spadkobiercy nie dziedziczą jednak prawa do lokalu komunalnego, który był przydzielony seniorowi w ramach programu.
Rozwiązanie przynosi korzyści również samorządom lokalnym. Gminy zyskają dostęp do dodatkowych lokali mieszkalnych bez konieczności ponoszenia kosztów budowy nowych budynków komunalnych. Program może także przyczynić się do zmniejszenia wydatków na opiekę społeczną, ponieważ seniorzy mieszkający w lokalach dostosowanych do ich potrzeb dłużej zachowują samodzielność.
Według danych przedstawionych przez Infor.pl, projekt ustawy trafił do konsultacji publicznych 12 września 2025 roku. Planowane wejście w życie przepisów przewidziano na 1 stycznia 2026 roku, choć termin ten może ulec zmianie w zależności od tempa prac legislacyjnych w Sejmie i Senacie. W Polsce żyje obecnie ponad 9,9 miliona osób powyżej 60. roku życia, a prognozy demograficzne wskazują, że do 2050 roku seniorzy będą stanowić prawie 40 proc. społeczeństwa.