Kwestia nieruchomości w miejscowości Zabłotnią, na której terenie planowany jest przebieg linii kolei dużych prędkości łączącej stolicę z lotniskiem Centralnego Portu Komunikacyjnego, wzbudza rosnące zainteresowanie i kontrowersje. W czwartek prezes CPK Filip Czernicki przedstawił stanowisko, w którym zapewnił, że oprócz tej jednej sytuacji spółka nie boryka się z podobnymi trudnościami dotyczącymi innych terenów niezbędnych do przeprowadzenia tej strategicznej inwestycji. Maciej Lasek, pełniący funkcję wiceministra infrastruktury, wyraził z kolei optymizm co do możliwości osiągnięcia szybkiego porozumienia z aktualnym posiadaczem nieruchomości.
Portal Wirtualna Polska ujawnił w poniedziałek informacje dotyczące wydarzeń z 2023 roku, kiedy to tuż przed zmianą ekipy rządzącej w kraju, resort rolnictwa wyraził zgodę na transakcję sprzedaży przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa działki o areale wynoszącym 160 hektarów. Nieruchomość, której lokalizacja jest kluczowa dla planowanej infrastruktury kolejowej, została zbyta za kwotę 22,8 miliona złotych. Finalizacja tej transakcji nastąpiła pierwszego grudnia 2023 roku, czyli w okresie bezpośrednio poprzedzającym koniec kadencji gabinetu Prawa i Sprawiedliwości. Osoby poszukujące mieszkania na sprzedaż rzadko spotykają się z podobnymi komplikacjami prawnymi jak w przypadku tej konkretnej działki.
Filip Czernicki, stojący na czele Centralnego Portu Komunikacyjnego, podkreślił w swoich wypowiedziach, że przypadek dotyczący Zabłotni ma charakter wyjątkowy w kontekście działalności spółki. Standardowa praktyka CPK polega bowiem na pozyskiwaniu gruntów bezpośrednio od ich właścicieli w drodze dobrowolnych umów kupna-sprzedaży. W tym konkretnym przypadku mamy jednak do czynienia z nieruchomością, która pierwotnie znajdowała się w zasobach Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Czernicki zaznaczył wyraźnie, że w całym portfelu nieruchomości będących w zainteresowaniu CPK nie występują inne podobne sytuacje, które mogłyby rodzić analogiczne komplikacje.
W środę Henryk Smolarz, kierujący Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa, poinformował opinię publiczną o podjętych krokach. Jak przekazał, wystąpił z formalnym wnioskiem do obecnego właściciela działki z prośbą o wyrażenie zgody na odkupienie nieruchomości. Stefan Krajewski, minister rolnictwa, zapowiedział równolegle przeprowadzenie wewnętrznej kontroli, która ma objąć wszystkie procedury i decyzje związane z procesem sprzedaży tej konkretnej nieruchomości. Celem kontroli jest dokładne zbadanie okoliczności towarzyszących transakcji.
Przedstawiciele Centralnego Portu Komunikacyjnego ujawnili, że już wcześniejszy zarząd spółki podejmował bezskuteczne próby uzyskania przekazania przedmiotowej działki przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Mimo starań poprzedniego kierownictwa, nieruchomość nie trafiła do zasobów CPK. Tymczasem od lipca bieżącego roku, czyli od 2025 roku, prokuratura prowadzi śledztwo dotyczące ewentualnego przekroczenia uprawnień przez urzędników KOWR w trakcie realizacji transakcji sprzedaży nieruchomości. Postępowanie ma na celu wyjaśnienie, czy w procesie decyzyjnym doszło do nieprawidłowości.
Kwestie związane z nabywaniem gruntów pod inwestycje infrastrukturalne stanowią istotny element realizacji dużych projektów komunikacyjnych w Polsce. Proces pozyskiwania nieruchomości na cele budowy linii kolejowych dużych prędkości wymaga zazwyczaj długotrwałych negocjacji i procedur prawnych. W przypadku gruntów będących własnością państwowych instytucji, takich jak Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, obowiązują szczególne regulacje dotyczące ich zbycia. Transakcje tego typu podlegają ścisłym wymogom prawnym, które mają zabezpieczać interes publiczny i zapobiegać niegospodarności. Sprzedaż nieruchomości przez KOWR wymaga zazwyczaj zgody odpowiednich organów ministerialnych, a w wielu przypadkach państwowe instytucje zachowują prawo pierwokupu lub odkupu w określonym czasie. Takie mechanizmy mają na celu ochronę strategicznych terenów przed ich wykorzystaniem w sposób sprzeczny z planami rozwoju infrastruktury kraju. W kontekście realizacji projektów takich jak Centralny Port Komunikacyjny, gdzie konieczne jest zabezpieczenie znacznych obszarów pod budowę linii kolejowych i innych elementów infrastruktury, sprawność procesu pozyskiwania gruntów ma kluczowe znaczenie dla terminowej realizacji całej inwestycji.