Zabytkowa wieża ciśnień w Szczytnie została sprzedana prywatnemu inwestorowi pod koniec XX wieku za symboliczną złotówkę. Transakcja miała na celu przekazanie obiektu w ręce podmiotu, który przeprowadzi jego modernizację. Zgodnie z informacjami podanymi przez Radio Olsztyn w grudniu ubiegłego roku, planowana inwestycja w budowę apartamentowca wokół wieży nigdy nie została zrealizowana.
W międzyczasie stan techniczny zabytku uległ znacznemu pogorszeniu. Brak odpowiednich prac konserwatorskich i remontowych doprowadził do degradacji obiektu, który obecnie wymaga pilnej interwencji, aby zachować jego walory historyczne i architektoniczne.
Pod koniec ubiegłego roku obecny burmistrz Szczytna, Stefan Ochman, podpisał wstępne dokumenty dotyczące zakupu wieży ciśnień przez miasto. Jak poinformował w styczniu portal kurekmazurski.pl, był to strategiczny ruch umożliwiający złożenie wniosku o dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy w Banku Gospodarstwa Krajowego przed upływem wyznaczonego terminu.
Koszt nabycia zabytkowego obiektu wynosi 2,8 miliona złotych. Jest to znacząca kwota, szczególnie w porównaniu z pierwotną ceną sprzedaży. Jednak to dopiero początek wydatków, jakie miasto planuje ponieść w związku z wieżą ciśnień.
Pierwszy etap rewitalizacji obiektu, obejmujący między innymi rozbiórkę betonowej dobudówki, został oszacowany na 18 milionów złotych. Władze miasta liczą na pozyskanie tych środków w formie nieoprocentowanej pożyczki, co ma złagodzić obciążenie dla lokalnego budżetu.
Władze przedstawiły kompleksowy plan rewitalizacji zabytkowej wieży ciśnień, który wykracza daleko poza prosty remont obiektu. Projekt zakłada przede wszystkim rozbiórkę dobudówki, która nie stanowi oryginalnej części zabytku, oraz wprowadzenie funkcji turystycznych, które mają uczynić z wieży jedną z głównych atrakcji miasta.
W ramach projektu przewidziano zastosowanie nowoczesnych rozwiązań ekologicznych. Wśród nich znajdują się wertykalne ogrody, które mogą znacząco poprawić estetykę obiektu i jego otoczenia, a jednocześnie przyczynić się do poprawy jakości powietrza w okolicy. Planowana jest również instalacja zbiornika na deszczówkę, co wpisuje się w trend zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi.
Dodatkowo, na wieży mają zostać zamontowane panele fotowoltaiczne, które zapewnią częściowe pokrycie zapotrzebowania obiektu na energię elektryczną. Takie rozwiązanie ma nie tylko wymiar ekologiczny, ale również ekonomiczny, pozwalając na obniżenie kosztów eksploatacji w przyszłości.
Nowa przestrzeń miejska
Projekt rewitalizacji wykracza poza sam budynek wieży i obejmuje również zagospodarowanie otaczającego terenu. Obok zabytku ma powstać wielofunkcyjny skwer, który będzie mógł pełnić rolę parkingu dla odwiedzających lub zostać przekształcony w przestrzeń przeznaczoną do organizacji wydarzeń kulturalnych, w tym koncertów.
Taka elastyczność wykorzystania przestrzeni miejskiej odpowiada na różnorodne potrzeby mieszkańców i turystów, a jednocześnie pozwala na optymalne wykorzystanie ograniczonej powierzchni w centrum miasta. Dzięki temu wieża ciśnień ma szansę stać się nie tylko atrakcją turystyczną, ale również istotnym punktem na mapie kulturalnej Szczytna.
Realizacja tych planów mogłaby znacząco przyczynić się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej miasta, które jako ośrodek położony na Mazurach, konkuruje z innymi miejscowościami o przyciągnięcie turystów i ich wydatki.
Kontrowersje wokół projektu
Mimo że inicjatywa burmistrza dotycząca odkupienia i rewitalizacji wieży ciśnień uzyskała poparcie większości Rady Miasta, nie wszyscy radni podzielają entuzjazm władz miejskich. Wśród sceptycznych głosów wyróżnia się stanowisko radnego Pawła Malca, który otwarcie wyraża swoje obawy dotyczące projektu.
Główne zastrzeżenia wyrażane przez radnego koncentrują się wokół ryzyka finansowego, jakie inwestycja o takiej skali może nieść dla budżetu miasta. Szczególnie w kontekście niepewnej sytuacji ekonomicznej i rosnących kosztów utrzymania infrastruktury miejskiej, dodatkowe obciążenie w postaci spłaty pożyczki może stanowić wyzwanie dla lokalnych finansów.
Radny Malec zgłasza również wątpliwości co do zasadności i efektywności planowanych instalacji ekologicznych. Pytania dotyczą zarówno kosztów ich wdrożenia, jak i realnych korzyści, jakie mogą przynieść w stosunku do poniesionych nakładów - donosi wp.pl.
Kolejne kroki proceduralne
Władze Szczytna planują formalne sfinalizowanie transakcji poprzez podpisanie umowy przedwstępnej na odkupienie zabytkowej wieży ciśnień jeszcze przed końcem roku. Ten krok ma umożliwić płynne przejście do kolejnej fazy projektu, czyli pozyskania dotacji nie tylko na sam zakup obiektu, ale przede wszystkim na jego kompleksową rewitalizację.
Proces pozyskiwania środków zewnętrznych na tego typu inwestycje jest zazwyczaj czasochłonny i wymaga spełnienia szeregu wymogów formalnych. Dlatego też władze miasta starają się działać z wyprzedzeniem, aby maksymalnie zwiększyć szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie.
Projekt rewitalizacji wieży ciśnień w Szczytnie stanowi przykład skomplikowanych wyzwań, przed jakimi stają samorządy, próbując zachować lokalne dziedzictwo kulturowe przy jednoczesnym dbaniu o zrównoważony rozwój i racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi. Sukces tej inicjatywy może stanowić wzór dla innych gmin borykających się z podobnymi problemami związanymi z zagospodarowaniem zabytkowych obiektów infrastruktury technicznej.
Fot. MOs810