Rzecznik Praw Obywatelskich alarmuje. Z ksiąg wieczystych można wyciągnąć dane, np. PESEL

RPO zwrócił się do Urzędu Ochrony Danych Osobowych o stanowisko dotyczące gromadzenia np. numeru PESEL w księgach wieczystych. Zdaniem RPO obecna sytuacja nie tylko narusza prawo do prywatności, ale może też ułatwiać kradzież tożsamości.

Dane (w tym nr PESEL oraz imiona rodziców) zawarte w księgach wieczystych umożliwiają obrót nieruchomościami. Ich sprzedaż, kupno, zaciąganie kredytu czy przepisywanie własności. Wszystkie są dostępne online, przez platformę Elektronicznych Ksiąg Wieczystych - ekw.ms.gov.pl.

Dane w księgach wieczystych

To nie pierwszy raz, gdy RPO zwraca uwagę na gromadzenie wrażliwych danych w księgach Wieczystych. Już w 2014 roku zwrócono się z prośbą o stanowisko w tej sprawie do Ministerstwa Sprawiedliwości. Wówczas zwracano uwagę, że dane podane w KW ograniczają autonomię informacyjną jednostki, zagwarantowaną przez art. 51 ust. 2 Konstytucji. Zgodnie z nim władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

Odpowiedź Ministerstwa Sprawiedliwości jednak nie pozostawiała złudzeń. "W trakcie tej analizy Ministerstwo Sprawiedliwości nie znalazło wystarczającego uzasadnienia dla rezygnacji z ujawniania w księdze wieczystej tych danych. Numer PESEL, a także imiona rodziców pozwalają bowiem na jednoznaczną identyfikację osób fizycznych ujawnionych w księdze wieczystej, co ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami." - czytamy w odpowiedzi sekretarza stanu na interpelację nr 27879. 

Księgi wieczyste w erze RODO

Ponowne rozpatrzenie tego problemu RPO argumentuje wprowadzeniem przepisów RODO z 2018 roku. Wprowadzają one między innymi zasadę minimalizacji danych. Ponadto, RPO zwraca uwagę, że wcześniej dane ujawniane w księgach wieczystych nie zawierały wielu obecnych danych i nie utrudniało to obrotu nieruchomościami. 

Warto w tym miejscu przypomnieć, że dostęp do Elektronicznych Ksiąg Wieczystych ma każdy przez platformę internetową Ministerstwa Sprawiedliwości. Ale, żeby móc się z nimi zapoznać wymagany jest numer księgi Wieczystej, a ten powinno się znać (bądź po prostu posiadać odpowiedni dokument). Można go również otrzymać w Starostwie Powiatowym. 

Wypis z księgi wieczystej, w którym znajduje się wskazany numer, może zostać wydany jedynie osobie będącej właścicielem nieruchomości, osobie władającej nieruchomością bądź pełnomocnikowi tych osób.

Osoba niebędąca nikim z wyżej wymienionych może starać się o wydanie wypisu, lecz musi wykazać się interesem prawnym do danej nieruchomości. 

Znalazłem mieszkanie, znalazłem dom. Znalazłem serwis, na którym są.