1. Mieszkanie możesz wynająć na czas określony
Ustawodawca jeszcze do niedawna nie odróżniał najmu okazjonalnego (przez pana Wiesia, który wynajmował mieszkanie czwórce studentów) od najmu profesjonalnego (przez gminy czy właścicieli prywatnych kamienic).
W rezultacie zarówno pan Wiesio, jak i właściciele kamienicy mogli wynająć swoje mieszkania na minimum trzy lata albo na czas nieokreślony. Tymczasem większość umów okazyjnych kończy się po dziesięciu miesiącach (tyle trwa rok akademicki).
W rezultacie najem okazyjny prawie całkowicie zszedł do szarej strefy. Właściciele mieszkań ze swoimi lokatorami zaczęli dogadywać się bez podpisywania umów i oczywiście nie płacąc podatków. Dobra wiadomość - parlament znowelizował te przepisy.
UWAGA! Od 15 lipca 2003 roku umowa najmu może być znowu zawierana na czas określony. Właściciele mieszkań mogą je wynajmować, na ile chcą. Wyjątek stanowią lokale komunalne - ich najemcy powinni mieć umowy bezterminowe, chyba że zażądają umów na czas określony.
2. Czynsz możesz podnosić raz na pół roku
Chyba że wzrosły tzw. opłaty niezależne od właściciela (np. spółdzielnia podniosła opłaty za mieszkanie, które najemca opłaca).
Wtedy (jeśli lokator zażąda) właściciel musi przedstawić na piśmie przyczyny podwyżki, np. "podniosłem czynsz o 60 zł, bo spółdzielnia o taką kwotę podniosła opłaty na fundusz remontowy".
3. Mieszkanie (jeśli umowa najmu się jeszcze nie skończyła) możesz wypowiedzieć, gdy lokator:
nie płaci ci czynszu. Ale uwaga! Najpierw trzeba go poprosić o pieniądze, dać miesiąc na uregulowanie należności oraz ostrzec, że wypowiesz mu mieszkanie. Gdy to nie pomoże i lokator zalega z czynszem za trzy pełne okresy płatności, dopiero wtedy możesz wypowiedzieć mu mieszkanie;
pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokalu w sposób sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego przeznaczeniem (np. w umowie najmu zaznaczyłeś, że lokal jest mieszkalny, a lokator prowadzi w nim działalność gospodarczą);
niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób "rażący" lub "uporczywy" przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali (np. rozbija szyby na klatce, maluje po ścianach, urządza alkoholowe libacje);
wynajął, podnajął albo oddał do bezpłatnego używania lokal lub jego część bez zgody właściciela (np. wyprowadził się do innego mieszkania, a twoje wynajął innej osobie bądź oddał swojej dziewczynie do "używania");
mieszka w budynku, który przeznaczony jest do rozbiórki i trzeba opróżnić.
4. Kaucję zwracasz po miesiącu
Ustawa pozwala ci uzależnić wynajęcie mieszkania od wpłacenia przez lokatora kaucji (nie może ona przekroczyć 12-krotności miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu podpisywania umowy).
Musisz ją zwrócić w ciągu miesiąca od dnia opróżnienia lokalu przez najemcę (oczywiście po potrąceniu należności za mieszkanie).
5. Od lutego nie wolno wyrzucać na bruk
22 lipca prezydent podpisał nowelizację kodeksu postępowania cywilnego. Od 5 lutego przyszłego roku (data wejścia ustawy w życie) nie będzie można eksmitować lokatora do momentu, aż gmina bądź właściciel mieszkania wskaże mu "pomieszczenie tymczasowe" lub gdy sam dłużnik takie znajdzie.
Posłowie argumentowali tak: "projekt zmian wychodzi z założenia, że dokonywanie eksmisji z lokalu mieszkalnego bez dania eksmitowanemu jakiegokolwiek pomieszczenia jest nieludzkie i z tej racji nie może być dopuszczone przez prawo. (...) Proponowane rozwiązanie nie usprawni egzekucji dotyczącej opróżnienia lokalu. Względy humanitarne uniemożliwiają jednak przyjęcie innych rozwiązań".
Lokal tymczasowy ma: nadawać się do zamieszkania; zapewniać co najmniej 5 m kw. na jedną osobę; znajdować się w tej samej miejscowości lub pobliskiej.
Od tych ostatnich wymagań można jednak odstąpić za zgodą osoby przekwaterowanej.
Więcej szczegółów odnośnie jakości pomieszczenia określić ma w specjalnym rozporządzeniu minister sprawiedliwości.
6. Zasady najmu regulują:
ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (DzU 01.71.733)
oraz kodeks cywilny (DzU 64.16.93 art. 680-692).
