Trzyosobowa rodzina z dochodem 5 tys. zł netto na najwyższy kredyt w rodzimej walucie mogła liczyć na początku 2007 r. Gdyby chciała zadłużyć się na 30 lat mogłaby pożyczyć na mieszkanie nawet 520 tys. zł! - przypomina Bartosz Turek z Home Broker. We wrześniu 2008r. świat obiegła informacja o upadku banku inwestycyjnego Lehman Brothers. W efekcie modelowa rodzina, która chciała się zadłużyć na przełomie 2008 i 2009 r. mogła liczyć już tylko na niewiele ponad 300 tys. zł.
- Dziś trzyosobowa rodzina z dochodem 5 tys. z netto może liczyć na kredyt w wysokości 389 tys. zł - o jedną czwartą mniej niż na początku 2007 roku, ale też o prawie 30 proc. więcej niż na przełomie 2008 i 2009 r. W przyszłym roku czeka Polaków kolejne zawężanie zdolności kredytowej - mówi Arkadiusz Rojek z Home Broker.
Co zmieni Rekomendacja S?
Banki od przyszłego roku zmuszone są liczyć zdolność kredytową klientów maksymalnie dla okresu 25 lat, nawet gdyby kredyt zaciągany był na dłużej - to zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego, zawarte w znowelizowanej Rekomendacji S.
- Krótszy okres spłaty to automatycznie wyższa rata, a ta (łącznie z innymi kredytowymi obciążeniami) nie może przekraczać połowy dochodów - jeśli wynagrodzenie klienta nie jest wyższe niż średnia krajowa, albo 65 proc. - jeśli dochody tę średnią przekraczają. Jak wynika z szacunków, taka zmiana spowoduje zmniejszenie maksymalnej zdolności kredytowej o ok. 7 proc. Osoba, która dziś maksymalnie może otrzymać 300 tys. zł na 30 lat w styczniu pożyczy najwyżej 279 tys. zł - mówi Halina Kochalska z Open Finance.
- Dużo gorzej sytuacja wygląda w przypadku kredytów walutowych. Rekomendacja S nakazuje, aby rata takiego kredytu nie przekraczała 42 proc. wartości dochodów, bez względu na wysokość zarobków. Dla osób zarabiających powyżej przeciętnej, w połączeniu z 25-letnim okresem spłaty, oznacza to ścięcie możliwej do uzyskania kwoty o około 40 proc. Z obecnie dostępnego kredytu na 500 tys. zł zostanie opcja na pożyczenie najwyżej 300 tys. zł - analizuje.
40 tys. osób nie dostanie kredytu
- Na zmianach stracą przede wszystkim właśnie osoby, które myślały o zaciągnięciu kredytu hipotecznego w walucie obcej. Tacy klienci będą już skazani na kredyt w złotówce - mówi Arkadiusz Rojek z Home Broker.
Z sondy przeprowadzonej przez Open Finance głównie wśród dużych banków wynika, że wchodzące w życie z końcem tego roku nowe przepisy znowelizowanej Rekomendacji S utrudnią dostęp do kredytów hipotecznych grupie około 15-20 proc. klientów. Biorąc pod uwagę, że rocznie udzielanych jest około 220-230 tys. kredytów, problem może dotyczyć grubo ponad 40 tys. osób.
Koła ratunkowe: wkład własny, współkredytobiorca
Jak podnieść zdolność kredytową? - Można dołączyć rodzinę do kredytu. Zakładamy, że część klientów dołączy do kredytu współkredytobiorcę, dzięki czemu mimo nowych zasad oceny zdolności kredytowej, otrzymają satysfakcjonujący kredyt - mówi Agnieszka Nachyła, dyrektor departamentu marketingu bankowości hipotecznej w Kredyt Banku. Warto też oszczędzać na wkład własny i negocjować z deweloperem. - Malejąca zdolność kredytowa z pewnością będzie argumentem w negocjacjach ze sprzedającymi nieruchomości. - Niewykluczone, że spadek cen mieszkań wyrówna spadek zdolności kredytowej - mówi Radosław Siubczyński, odpowiedzialny za produkty hipoteczne w Raiffeisen Banku.
Rodzina, już niewiele pomoże
Najbliższy rok jest też pożegnaniem Rodziny na Swoim. Z programu mogą skorzystać osoby do 35 roku życia. Do "Rodziny " włączono singli, którzy chcąc skorzystać z dopłat mogą zakupić mieszkanie o maksymalnej wielkości 50 mkw. Rodziny mogą pozwolić sobie na metraż do 75 m kw. Niestety październikowa zmiana limitów cen, spowodowała, że w poszczególnych miastach program obejmuje dziś tylko śladową ilość mieszkań, a w niektórych przestał działać. - Przed znowelizowaniem przepisów w programie RnS, wszystkie mieszkania w naszych projektach były nim objęte. Teraz zarówno w naszej poznańskiej, jak i stołecznej inwestycji w sprzedaży mamy tylko kilka mieszkań, na które kupujący mogą uzyskać preferencyjny kredyt. Na osiedlu RED Park, którego budowa niedawno ruszyła w Poznaniu, program obejmuje 7 mieszkań. Lokale w metrażu 39 - 52 mkw. można kupić w cenach 209 174 - 278 899 zł. - tłumaczy Teresa Witkowska, dyrektor sprzedaży w RED Real Estate Development. - W Warszawie wprowadziliśmy specjalną ofertę dla singli. W przypadku 6 mieszkań można jeszcze skorzystać z dopłat. Są to lokale o powierzchni od 33 do 44 mkw. w cenach od 214 221 zł do 287 129 zł.
Zainteresowani kredytami z dopłatami do odsetek mają czas na złożenie wniosku do końca 2012 roku.
Liczba wypłaconych kredytów RnS w poszczególnych miesiącach 2011 roku
Źródło: BGK
