Dariusz Chaciński z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich powiedział, że do Rzecznika wpłynęło kilkadziesiąt skarg od nabywców, od których Agencja przymusowo odkupiła wcześniej sprzedaną ziemię, gdy wzrosła jej wartość rynkowa.
W ocenie rzecznika praw Obywatelskich taka sytuacja prawna stwarza możliwość spekulacyjnego odkupowania przez Agencję Nieruchomości Rolnych nieruchomości, których wartość znacznie wzrosła od chwili sprzedaży. W uzasadnieniu wniosku do Trybunału Konstytucyjnego czytamy, że znaczna liczba skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich potwierdza, iż Agencja czesto korzysta z tych możliwości.
Dariusz Chaciński wyjaśniał, że w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich oba uprawnienia Agencji - dotyczące wykupu i odkupu nieruchomości - godzą w konstytucyjne prawo własności i naruszają zasady prawidłowej legislacji. Przedstawiciel RPO podkreślał, że nabywcy nie mogą w ciągu pięciu lat inwestować w nieruchomości nabyte od Agencji w obawie, że zostaną one odkupione. Natomiast przepisy pozwalające na wykup gruntów są tak skonstrowane, że nie wiadomo, do kogo się odnoszą i w jakim trybie się je stosuje.
W uzasadnieniu swojego wniosku do Trybynału Konstytucyjnego RPO przypomniał, że podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zatem akty prawne, których skutkiem - choćby pośrednim - mogłoby być ograniczenie lub osłabienie rodzinnych gospodarstw rolnych, należy uznać za niezgodne z konstytucją.
