Kiedy 8%?
Obecnie obniżoną stawkę VAT 8% stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części, zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (art. 41 ust. 12 w związku z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT). Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym, rozumieć należy obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych (art. 41 ust. 12a ustawy o VAT). Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się jednak (według art. 41 ust. 12b ustawy o VAT):
1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2 ,
2) lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2 .
W związku ze wskazanymi wyzej limitami, w przypadku obiektów budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej te limity, stawkę 8% stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (w pozostałym zakresie stosuje się stawkę podstawową 23%) (art. 41 ust. 12c ustawy o VAT).
Powierzchnia użytkowa
Przepisy ustawy o VAT ani przepisów wykonawcze dla tego podatku nie definiują pojęcia "powierzchnia użytkowa", ani nie odsyłają do żadnej innej regulacji w tym zakresie. Powoduje problem, w jaki sposób ustalać powierzchnię całkowitą budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz lokali mieszkalnych dla celów ustalenia możliwości stosowania obniżonej stawki podatku VAT. Pojęcie "powierzchnia użytkowa" ma jednak definicje stworzone dla innych celów:
1) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - art. 1a pkt 5 - za powierzchnię użytkową budynku uważa się powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach, z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów dźwigowych; za kondygnację uważa się również garaże podziemne, piwnice, sutereny i poddasza użytkowe. Przy tym powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę pomija się, o czym stanowi art. 4 ust. 2 tej ustawy.
2) ustawy o podatku od spadków i darowizn - art. 16 ust. 4 - za powierzchnię użytkową budynku (lokalu) uważa się powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścian pomieszczeń na wszystkich kondygnacjach (podziemnych i naziemnych, z wyjątkiem powierzchni piwnic i klatek schodowych oraz szybów dźwigów). Także w tym przypadku powierzchnie pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m - powierzchnię tę pomija się (art. 16 ust. 5 tej ustawy). Dodatkowo, w art. 2 ust. 2 omawianej ustawy wskazano sposób obmiaru powierzchni użytkowej lokalu, odsyłając między innymi do Polskiej Normy odpowiedniej do określania i obliczania wskaźników powierzchniowych i kubaturowych w budownictwie.
3) ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - art. 2 ust. 1 pkt 7 - za powierzchnię użytkową uznaje się powierzchnię wszystkich pomieszczeń znajdujących się w lokalu, a w szczególności pokoi, kuchni, spiżarni, przedpokoi, alków, holi, korytarzy, łazienek oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom lokatora, bez względu na ich przeznaczenie i sposób używania; za powierzchnię użytkową lokalu nie uważa się powierzchni balkonów, tarasów i loggii, antresoli, szaf i schowków w ścianach, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przeznaczonych do przechowywania opału.
Którą definicję stosować wskazują organy podatkowe
Organy podatkowe skłaniają się w większości skłaniają się ku ustalaniu powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz lokali mieszkalnych na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz.U. nr 12, poz. 1316 ze zm.; dalej: PKOB) (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 17 marca 2011 r., IPPP1-443-1324/10-2/ISZ, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 24 września 2012 r., IPTPP4/443-433/12-2/UNR, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 marca 2014 r., IPPP1/443-1324/10/13-5/S/ISZ). Podkreślają też, że ustawa o VAT odwołuje się do tej klasyfikacji definiując pojęcia obiektu budownictwa mieszkaniowego oraz budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, stąd zasadnym jest odwołanie się do niej również w zakresie powierzchni użytkowej.
